Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 12 juli 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Volgens premier Rutte was zijn bezoek aan president Trump vorige week een ‘huge success’. De media besteedden vooral aandacht aan financiële thema’s, uitgedragen door vijf meegereisde ceo’s. In de kantlijn signaleerde de Volkskrant dat Nederland daarnaast verdere samenwerking aangaat met de ‘Five Eyes’, het besloten militaire en inlichtingennetwerk van de VS, het VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Nederland kan nu scherpere deals sluiten met Amerikaanse wapenhandelaren. Daarnaast krijgt Nederland allicht meer inlichtingen van de Five Eyes, bijvoorbeeld rondom politieke topconferenties en militaire operaties. Desondanks heeft Nederland veel te verliezen van te nauwe banden met het Amerika van president Trump.
In Amsterdam is het grootste mondiale kruispunt van internetverkeer, de AMS-IX, gehuisvest. Foto: Arie Kievit / Hollandse Hoogte
Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 14 juni 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Met veel tamtam zijn op 25 mei strenge Europese privacyregels van kracht geworden. Las u niet over de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in de krant, dan stroomde uw inbox wel vol met smeekbedes om toestemming voor diensten waarvan u niet eens wist dat u daarop geabonneerd was.
Toch bieden de AVG en andere privacywetten nauwelijks antwoord op prangende digitale kwesties van vandaag en morgen, door vooral nadruk te leggen op transparantie en controle voor het individu. Die nadruk is historisch te verklaren, maar tegenwoordig vaak illusoir en leidt af van belangrijke vragen over de maatschappelijke impact van nieuwe technologieën als kunstmatige intelligentie. Hoog tijd voor een sterkere nadruk op de maatschappelijke waarde van privacy in recht en beleid.
Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad
Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 23 maart 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Het referendum over de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv) is in alle opzichten historisch. Zelden spraken zo veel Nederlanders met elkaar over de complexe verhouding tussen staatsmacht, burgerlijke vrijheid en technologie. Ook uniek was dat Den Haag al van tevoren een eventuele ongewenste referendumuitslag neutraliseerde. Het kabinet zal ervoor zorgen dat de Wiv er komt, ook al stemde de helft van de kiezers afgelopen woensdag tegen.
Fascinerend genoeg bestaat er brede consensus in Nederland dat de huidige wet uit 2002 een update verdient en dat de inlichtingendiensten AIVD en MIVD belangrijk werk verrichten. Maar de regering en het parlement hebben de vervangende wet zo vaag geformuleerd dat expert noch burger precies weet hoever de opgerekte staatsmacht nu eigenlijk reikt. Het kabinet kan dit belangrijkste bezwaar van de tegenstemmers niet zomaar naast zich neerleggen.
Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 22 februari 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Sportief spektakel en geopolitiek theater gaan zoals altijd hand in hand bij de Olympische Spelen. Ook in Pyeongchang. Waar de historische toenadering voor de bühne tussen Zuid- en Noord-Korea niemand ontgaat, voltrekt zich achter de schermen een digitaal drama via cyberaanvallen aan het adres van Zuid-Korea en het IOC. In bredere zin is een mondiale neerwaartse spiraal van digitale oorlogsvoering tussen alles en iedereen een tragisch feit — of het nu het organiseren van nationale verkiezingen of vredelievende sportevenementen betreft. Vooral omdat het Westen momenteel geen enkel leiderschap toont, is continue digitale oorlogsvoering de nieuwe geopolitieke realiteit geworden.
Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Machtspositie Nederland belangrijke drijfveer voor controversiële internettap
Op 21 maart valt er wat te kiezen voor de burger. Niet alleen gaat Nederland dan naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen, ook het referendum over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten staat dan op de agenda.
Illustratie: Hein de Kort
Het publieke debat over deze wet gaat vooral over de massale internettap zonder noemenswaardige waarborgen, die nodig zou zijn om terroristen te vangen. Dat is slechts het halve verhaal. De internettap dient ook ter versterking van de internationale machtspositie van Nederland. Deze machtsdimensie blijft onbesproken in het publieke debat en staat een weloverwogen keuze in de weg om de wet te steunen, of de wetgever naar de tekentafel te sturen voor een betere wet. Continue reading 44e FD Column: Machtspositie Nederland belangrijke drijfveer voor controversiële internettap→
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Bewuste digitale keuze is voor gebruiker belangrijker dan ooit
Wie heeft de sleutel tot jouw data in de wereldwijde cloud? En wie mag onder welke voorwaarden meekijken? Medio 2018 zal het Amerikaanse Hooggerechtshof de knoop doorhakken in een langslepende strijd tussen Microsoft en de Amerikaanse politie over toegang tot e-mails in de cloud, opgeslagen op servers buiten de VS.
Illustratie: Cyprian Koscielniak voor het FD
De zaak staat symbool voor een spanningveld op internet dat in het nieuwe jaar nog pijnlijker zichtbaar zal worden: innovatie en wetenschap globaliseren, politiek en bestuur regionaliseren. Door het achterblijven van internationale consensus over cruciale cybervraagstukken is maatschappelijk verantwoorde en democratisch gelegitimeerdeinternetinnovatie steeds lastiger te realiseren – of het nu gaat om broodnodig beleid rondom privacy, cybersecurity, nepnieuws of kunstmatige intelligentie. Soms kan een lokale rechter of toezichthouder iets bijsturen, maar gewone gebruikers rest meestal weinig anders dan de hoop dat buitenlandse opsporingsdiensten, ondernemingen en wetenschappers hun belangen respecteren. Continue reading 43e FD Column: Bewuste digitale keuze is voor gebruiker belangrijker dan ooit→
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Big Brother Awards verklaren vertrouwensbreuk burger en politiek
Begin deze week maakte Bits of Freedom de nominaties voor de jaarlijkse Big Brother Awards bekend. De digitale burgerrechtenbeweging reikt op 11 december de privacypoedelprijzen uit tijdens het jaarlijkse awardsgala. De nominaties bieden alvast een overzicht van de stand van privacy in Nederland.
Illustratie: Hein de Kort
De politiek blijft eigen beloften breken en legitieme privacybezwaren naast zich neerleggen. Instanties als de Belastingdienst en de Dient Uitvoering Onderwijs vallen weer terug in hun dataverslavingspatronen. Tegelijkertijd weten getroffen burgers ineens hun weg naar de rechter te vinden, die desgevraagd de wetgevende en uitvoerende macht corrigeert. Los van deze nieuwe positieve noot in onze digitale trias politica, bieden de Awards zo een verklaring voor de veelbesproken vertrouwensbreuk tussen burger en politiek. Continue reading 42e FD Column: Big Brother Awards verklaren vertrouwensbreuk burger en politiek→
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Referendum ‘sleepwet’ voorbode digitale perikelen Rutte III
De inkt van het regeerakkoord was nog maar net opgedroogd, of CDA-leider Sybrand Buma zette coalitiecollega Alexander Pechtold (D66) behendig voor schut. Afgelopen zaterdag verklaarde Buma in De Volkskrant dat het CDA niet zal luisteren naar de uitkomst van het veelbesproken referendum over de controversiële ‘sleepwet’, die de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten Nederlands internetverkeer massaal laat afluisteren. Kort daarop moest coalitiecollega Pechtold publiekelijk erkennen dat D66 de privacyschendende sleepwet toch steunt en dat D66 dus niet zal luisteren naar de uitkomst van het raadgevende referendum. Buma 1 – Pechtold 0.
Illustratie: Hein de Kort
Al duurden de onderhandelingen nog nooit zo lang, toch bevat het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de Toekomst’ nauwelijks een visie op de toekomst van de informatiesamenleving. Volgens velen een gemiste kans, maar in feite weinig verrassend en een bewuste keuze: de coalitiegenoten denken al jarenlang anders over de digitale wereld.
De VVD en CDA voeren steevast een conservatieve agenda en leggen hun oor meestal te luisteren bij multinationals en de veiligheidslobby. D66 moedigt juist disruptieve innovatie en digitale grondrechten aan, maar is in de minderheid in Rutte III. Buma laat zien dat D66 zich moet opmaken voor vier teleurstellende jaren op digitale dossiers. Continue reading 41e FD Column: Referendum ‘sleepwet’ voorbode digitale perikelen Rutte III→
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Eerste Kamer moet wetsvoorstel over hacken door politie opschorten
Zonder specifieke wettelijke bevoegdheid hacken Nederlandse opsporingsdiensten computers in binnen- en buitenland. In ieder geval sinds het Bredolab-incident in 2010. Even lang al probeert het ministerie van Veiligheid en Justitie een wet langs de Staten-Generaal te loodsen die deze inzet van overheidsdwang moet legaliseren. Iedereen vindt dat internetcriminaliteit moet kunnen worden aangepakt en toch stuit de voorgestelde hackbevoegdheid al jaren op stevige kritiek uit alle hoeken van de samenleving.
Tot veler frustratie hielp coalitiepartner PvdA eind 2016, vlak voor de verkiezingen, de VVD alsnog aan een meerderheid in de Tweede Kamer voor de hackwet. Nu moet de Eerste Kamer constitutionele chocolade maken van de controversiële wet. Juist de senaat, de grondrechtenwaakhond van ons staatsbestel, moet het hoofd koel houden en de hackbevoegdheid pas goedkeuren als het kabinet de talloze onbeantwoorde vragen en aanzienlijke bezwaren wegneemt.
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit
Met de verkiezingen voor de deur en opgeschrikt door de wereldwijde populismegolf besteden politieke partijen, media en burgers ineens veel aandacht aan grondrechten als privacy en antidiscriminatie. Maar een diepere en nog belangrijkere kwestie komt nauwelijks aan bod in programma’s, debatten en in de media. In Nederland mogen rechters wetten van het parlement niet toetsen aan de Grondwet.
Dat betekent in feite dat Nederlandse politici geen tegenspraak hoeven dulden van rechters bij het maken van wetten, juist nu de Nederlandse Orde van Advocaten op 14 februari concludeerde dat 40% van de verkiezingsprogramma’s ‘regelrecht in strijd zijn met de rechtsstaat’. Een volgende parlement kan dit achterhaalde verbod met een tweederde meerderheid opheffen. In tijden van populisme, discriminatie en machtspotentaten zou constitutionele toetsing als fundamentele veiligheidsklep voor onze grondrechten een centraal verkiezingsthema moeten zijn. Continue reading 33e FD Column: Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit→
On 25 January, the wonderful Dutch online magazine ‘De Correspondent’ published a long interview on my book ‘Securing Private Communications’. The interview digs in deep on several fundamental changes in the governance of the European Union with the (from a constitutional perspective) recent adoption of the EU Charter of Fundamental Rights and wider mandate of the EU Court of Justice. Even if politics are turbulent these days, I believe the EU is becoming a more complete Union, that is (finally) constitutionally designed to protect the privacy and cybersecurity of EU citizens. A strong judiciary is badly needed in times of populism. Read the entire interview, alas only in Dutch, here.
Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.
Tijdperk Trump – Internetbeleid glipt het Westen door de vingers
De globaliseringselite op het World Economic Forum in Davos en anarchisten op het hackerscongres 33c3 in Hamburg zijn opvallend eensgezind: Donald Trump is onvoorspelbaar (en dus eng). De internetagenda van de kersverse president was uiteraard in Hamburg en zelfs in Davos een hoofdthema, omdat de EU en de VS op korte termijn consensus moeten bereiken over brandende kwesties als privacy en cybersecurity. In feite laat Trump al na een paar dagen zien dat die noodzakelijke consensus onhaalbaar is. Door de steeds diepere breuk tussen de EU en de VS verliest het Westen de grip op de kernwaarden van het mondiale internet. Burgers, innovatie en vooral multinationals zijn het kind van de rekening. Continue reading 32e FD Column: Tijdperk Trump – Internetbeleid glipt het Westen door de vingers→
