Tag Archives: Oversight

50e FD Column: Intensievere samenwerking met VS sluitstuk doordrukken inlichtingenwet

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 12 juli 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Volgens premier Rutte was zijn bezoek aan president Trump vorige week een ‘huge success’. De media besteedden vooral aandacht aan financiële thema’s, uitgedragen door vijf meegereisde ceo’s. In de kantlijn signaleerde de Volkskrant dat Nederland daarnaast verdere samenwerking aangaat met de ‘Five Eyes’, het besloten militaire en inlichtingennetwerk van de VS, het VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Nederland kan nu scherpere deals sluiten met Amerikaanse wapenhandelaren. Daarnaast krijgt Nederland allicht meer inlichtingen van de Five Eyes, bijvoorbeeld rondom politieke topconferenties en militaire operaties. Desondanks heeft Nederland veel te verliezen van te nauwe banden met het Amerika van president Trump.

In Amsterdam is het grootste mondiale kruispunt van internetverkeer, de AMS-IX, gehuisvest.
In Amsterdam is het grootste mondiale kruispunt van internetverkeer, de AMS-IX, gehuisvest. Foto: Arie Kievit / Hollandse Hoogte

Continue reading 50e FD Column: Intensievere samenwerking met VS sluitstuk doordrukken inlichtingenwet →

49e FD Column: Maatschappelijk belang onderbelicht in nieuwe Europese privacyregels

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 14 juni 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Met veel tamtam zijn op 25 mei strenge Europese privacyregels van kracht geworden. Las u niet over de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in de krant, dan stroomde uw inbox wel vol met smeekbedes om toestemming voor diensten waarvan u niet eens wist dat u daarop geabonneerd was.

Toch bieden de AVG en andere privacywetten nauwelijks antwoord op prangende digitale kwesties van vandaag en morgen, door vooral nadruk te leggen op transparantie en controle voor het individu. Die nadruk is historisch te verklaren, maar tegenwoordig vaak illusoir en leidt af van belangrijke vragen over de maatschappelijke impact van nieuwe technologieën als kunstmatige intelligentie. Hoog tijd voor een sterkere nadruk op de maatschappelijke waarde van privacy in recht en beleid.

Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad

Continue reading 49e FD Column: Maatschappelijk belang onderbelicht in nieuwe Europese privacyregels →

47e FD Column: Veranker Europese waarden in technologie van de toekomst

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 19 april 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Jarenlang liepen Europese opinieleiders te veel aan achter Amerikaanse techies, zoals de ceo van Sun Microsystems Scott McNealy. Zijn uitspraak ‘Privacy is dood, wen er maar aan’ uit 1999 heeft vooral in de top van de Europese politiek en bedrijfsleven te lang nagegalmd. Toch is het maatschappelijk debat over technologie voorgoed veranderd. Met de inlichtingenwet en de hoorzitting van Mark Zuckerberg vers in het geheugen, realiseren zelfs traditionele ceo’s en staatshoofden dat een verantwoorde respons op technologische vragen meeweegt in de beurskoers en bij verkiezingen. De Franse president gooide hier pas nog een schepje bovenop: Europa heeft een ­eigen toekomstvisie nodig om de datasamenleving een prettige samenleving te laten zijn.

Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad

 

Emmanuel Macron ontvouwde eind maart eindelijk zijn digitale strategie voor Frankrijk en Europa, met de nadruk op kunstmatige intelligentie. Hij constateert terecht dat het 5 voor 12 is voor het Europese continent. De VS en China domineren het technologische landschap, vooral ten aanzien van softwareontwikkeling en ‘machine learning’. Maar Europese sociale waarden en grondrechten zijn niet geborgd als de Europese datasamenleving aan het infuus ligt van Amerikaanse en Chinese technologie. Continue reading 47e FD Column: Veranker Europese waarden in technologie van de toekomst →

46e FD Column: Het kabinet past bescheidenheid bij uitvoering van de inlichtingenwet

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 23 maart 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Het referendum over de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv) is in alle opzichten historisch. Zelden spraken zo veel Nederlanders met elkaar over de complexe verhouding tussen staatsmacht, burgerlijke vrijheid en technologie. Ook uniek was dat Den Haag al van tevoren een eventuele ongewenste referendumuitslag neutraliseerde. Het kabinet zal ervoor zorgen dat de Wiv er komt, ook al stemde de helft van de kiezers afgelopen woensdag tegen.

Fascinerend genoeg bestaat er brede consensus in Nederland dat de huidige wet uit 2002 een update verdient en dat de inlichtingendiensten AIVD en MIVD belangrijk werk verrichten. Maar de regering en het parlement hebben de vervangende wet zo vaag geformuleerd dat expert noch burger precies weet hoever de opgerekte staatsmacht nu eigenlijk reikt. Het kabinet kan dit belangrijkste bezwaar van de tegenstemmers niet zomaar naast zich neerleggen.

Illustratie: Hein de Kort

Continue reading 46e FD Column: Het kabinet past bescheidenheid bij uitvoering van de inlichtingenwet →

44e FD Column: Machtspositie Nederland belangrijke drijfveer voor controversiële internettap

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

43e FD Column: Bewuste digitale keuze is voor gebruiker belangrijker dan ooit

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

40e FD Column: Ziekenhuizen en energiebedrijven gaan wellicht boeten voor beveiligingsfouten

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Ziekenhuizen en energiebedrijven gaan wellicht boeten voor beveiligingsfouten

Afgelopen zomer vielen wereldwijd ziekenhuizen, fabriekslijnen en energiebedrijven stil door de inmiddels beruchte cyberaanvallen WannaCry en NotPetya. De ontwrichtende ransomware-incidenten hebben het karakter van cybersecurityregulering voorgoed veranderd. Nederland was op grond van een Europese richtlijn al een tijdje verplicht een cybersecuritywet aan te nemen. Tot voor kort bleven de voorstellen vooral steken in abstracte normen over ‘adequate beveiliging’ en meldingsplichten bij incidenten. Sinds de gijzelsoftware-incidenten van de zomer, zijn toezicht en hoge boetes het nieuwe mantra.

Illustratie: Hein de Kort

Gek genoeg lijkt bijna niemand dit nieuwe strenge elan te hebben opgepikt. Misschien zijn de media te veel gefocust op de veelbesproken Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming, de buitengewoon strenge privacywet die vanaf 25 mei 2018 in Nederland van kracht wordt. Of op een ander wetje over een meldplicht bij cyberincidenten, in juli als hamerstuk aangenomen in de Eerste Kamer. Maar de voorgestelde ‘Cybersecuritywet’ is het echte werk. Niet zozeer voor datagulzige internetbedrijven, maar juist voor organisaties die voorheen weinig met privacy van doen hadden. Continue reading 40e FD Column: Ziekenhuizen en energiebedrijven gaan wellicht boeten voor beveiligingsfouten →

37e FD Column: Eerste Kamer moet wetsvoorstel over hacken door politie opschorten

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Eerste Kamer moet wetsvoorstel over hacken door politie opschorten

Zonder specifieke wettelijke bevoegdheid hacken Nederlandse opsporingsdiensten computers in binnen- en buitenland. In ieder geval sinds het Bredolab-incident in 2010. Even lang al probeert het ministerie van Veiligheid en Justitie een wet langs de Staten-Generaal te loodsen die deze inzet van overheidsdwang moet legaliseren. Iedereen vindt dat internetcriminaliteit moet kunnen worden aangepakt en toch stuit de voorgestelde hackbevoegdheid al jaren op stevige kritiek uit alle hoeken van de samenleving.

Tot veler frustratie hielp coalitiepartner PvdA eind 2016, vlak voor de verkiezingen, de VVD alsnog aan een meerderheid in de Tweede Kamer voor de hackwet. Nu moet de Eerste Kamer constitutionele chocolade maken van de controversiële wet. Juist de senaat, de grondrechtenwaakhond van ons staatsbestel, moet het hoofd koel houden en de hackbevoegdheid pas goedkeuren als het kabinet de talloze onbeantwoorde vragen en aanzienlijke bezwaren wegneemt.

Continue reading 37e FD Column: Eerste Kamer moet wetsvoorstel over hacken door politie opschorten →

35e FD Column: Kamer mist visie en historisch besef om Grondwet internetproof te maken

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Kamer mist visie en historisch besef om Grondwet internetproof te maken

Al ruim dertig jaar verandert het internet onze relatie met elkaar en met de overheid. Waar de Nederlandse Grondwet een afspiegeling hoort te zijn van onze samenleving en grenzen hoort te stellen aan overheidsmacht, vond de laatste belangrijke actualisering van de Grondwet ook ruim dertig jaar geleden plaats. In 1983 werd het briefgeheim uitgebreid met het ‘telefoon- en telegraafgeheim’. Afgelopen dinsdag stemde de Tweede Kamer eensgezind voor de beperkte uitbreiding van de Grondwet naar een ‘telecommunicatiegeheim’, dat door een nieuw parlement pas na volgende verkiezingen bevestigd kan worden.

Na ruim dertig jaar zou je denken dat de vlag uit mag, maar eigenlijk verandert de update niks, is het briefgeheim en passant stevig beperkt en zijn veel belangrijkere hiaten in de Grondwet niet gerepareerd. De champagne knalt dus alleen bij Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor de Grondwet, het ministerie dat al sinds jaar en dag zand in de machine strooit bij iedere poging de Grondwet te wijzigen. Omringd door stormachtige technologische ontwikkelingen en wereldleiders met totalitaire trekjes, blijft de Nederlandse Grondwet hopeloos verouderd. Hang de vlag maar halfstok.

Continue reading 35e FD Column: Kamer mist visie en historisch besef om Grondwet internetproof te maken →

33e FD Column: Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit

Met de verkiezingen voor de deur en opgeschrikt door de wereldwijde populismegolf besteden politieke partijen, media en burgers ineens veel aandacht aan grondrechten als privacy en antidiscriminatie. Maar een diepere en nog belangrijkere kwestie komt nauwelijks aan bod in programma’s, debatten en in de media. In Nederland mogen rechters wetten van het parlement niet toetsen aan de Grondwet.

Dat betekent in feite dat Nederlandse politici geen tegenspraak hoeven dulden van rechters bij het maken van wetten, juist nu de Nederlandse Orde van Advocaten op 14 februari concludeerde dat 40% van de verkiezingsprogramma’s ‘regelrecht in strijd zijn met de rechtsstaat’. Een volgende parlement kan dit achterhaalde verbod met een tweederde meerderheid opheffen. In tijden van populisme, discriminatie en machtspotentaten zou constitutionele toetsing als fundamentele veiligheidsklep voor onze grondrechten een centraal verkiezingsthema moeten zijn. Continue reading 33e FD Column: Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit →

31e FD Column: Krachtproef – Kan mensheid de kwantumcomputer aan?

3 Comments

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Krachtproef – Kan de mensheid de kwantumcomputer aan?

Na jaren van speculatie zullen wij over tien jaar terugkijken op 2016 als het jaar dat de kwantumcomputer zich van concept tot realiseerbare uitvinding ontwikkelde. Of het nu tien, twintig of misschien maar drie jaar duurt voordat deze computerexplosie een feit is, de mensheid heeft de consequenties nauwelijks doordacht. Het is goed denkbaar dat de kwantumcomputer huidige hardnekkige geopolitieke en juridische spanningen over gehackte verkiezingen en Snowden-onthullingen niet wegneemt, maar juist versterkt. Als wij niet nu al de economische en sociale gevolgen identificeren en bespreken, zal de verleiding groot zijn de kwantumcomputer eerst en vooral te ontwikkelen voor destructieve militaire doeleinden, in plaats van constructieve civiele toepassingen. Continue reading 31e FD Column: Krachtproef – Kan mensheid de kwantumcomputer aan? →

30e FD Column: Glocalisering – De mondiale cybersecurity-reguleringsgolf

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Glocalisering – De mondiale cybersecurity-reguleringsgolf

Met de onuitputtelijke mediastorm aan ­cyberschandalen is 2016 het jaar van de nieuwe cybersecuritywet­geving wereldwijd. China publiceerde onlangs een draconische cyber­securitywet, waar multinationals zich grote zorgen om maken. Vooruitlopend op de eerste integrale Europese cybersecuritywet, medio 2018 van kracht, probeert Nederland nog voor de verkiezingen een nationale versie aan te ­nemen en zijn de handhavingsboetes voor ­datalekken alvast sterk verhoogd.

In de Verenigde Staten introduceerde president Barack Obama een federale cybersecuritywet, al is Donald Trump nu aan zet. Ondanks verschillende juridische systemen, spreekt cyber­securitywetgeving gek genoeg één globale taal. Machtsblokken schrijven slechts op details in verschillende accenten. Deze ‘glocalisatie’ van cybersecurity maakt de toekomst van een urgent rechtsgebied verrassend helder. Continue reading 30e FD Column: Glocalisering – De mondiale cybersecurity-reguleringsgolf →