Tag Archives: CJEU

78e FD Column: Privacywet AVG zal in toekomst belofte van megaboetes en massaclaims inlossen

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 28 mei 2020. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Wat is twee jaar op een wetgevingsleven? Op de tweede verjaardag van de strenge privacywet AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) keken toonaangevende media deze week wat somber in de achteruitkijkspiegel. De AVG zou haar belofte van privacybescherming niet waarmaken, vooral omdat megaboetes door onderbezette privacytoezichthouders uitblijven.

 

Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad

 

Verrassend genoeg kijkt vrijwel niemand door de voorruit naar wat de AVG nog in petto heeft. Toezichthouders beloven dat de megaboetes zullen komen. Het toezicht europeaniseert. Bovendien staan wij aan de vooravond van een fascinerende aardverschuiving. Van onderbezette toezichthouders verplaatst het initiatief zich stilaan naar grote groepen burgers en gretige ondernemers, die via massaschadeclaims bij de rechter hun gram en geld zullen eisen voor schendingen van de AVG. Data-gedreven organisaties schieten zichzelf in de voet als zij na de sombere tussenrapporten van deze week op hun lauweren rusten. Het echte werk begint nu pas. Continue reading 78e FD Column: Privacywet AVG zal in toekomst belofte van megaboetes en massaclaims inlossen →

77e FD Column: Met dreiging massale privacyclaims kan overheid bij Corona app geen misstap maken

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 1 mei 2020. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

In hun poging Nederland van het corona-slot te halen en de winkel te openen kregen beleidsmakers er recent een nieuwe kopzorg bij. ‘s Lands hoogste bestuursrechter, de Raad van State, verduidelijkte namelijk dat burgers na privacyschendende overheidsbesluiten schadevergoeding kunnen claimen op grond van de Europese privacywet AVG.

 

Illustratie: Hein de Kort voor het Financieele Dagblad

 

Als daadwerkelijke schade ontstaat door ondoordachte datafantasieën van de staat, bijvoorbeeld omdat miljoenen mensen vanwege een onjuiste immuniteitstest of corona-app ten onrechte inkomsten missen, dan bloedt de overheid niet alleen in de media maar ook in de portemonnee. Waarschijnlijk onbewust creëert de Raad van State hiermee een welkome extra prikkel voor de Nederlandse overheid voor doordacht, zorgvuldig en grondrechten respecterend beleid in dit unieke coronatijdperk waarin een nieuw maatschappelijk schisma zich aftekent.

Immers, naast conventionele sociale scheidslijnen als inkomen, etniciteit en geslacht bepaalt straks immuniteit tegen het coronavirus de economische waarde en sociale kansen van burgers in het maatschappelijk verkeer. Van massaal testen van burgers, via temperatuurmetingen op de werkplek tot ‘immuniteitspaspoorten’, data en technologie helpen binnenkort bepalen wie volledige bewegingsvrijheid krijgt, wie voorzorg moet betrachten en wie zichzelf wekenlang moet opsluiten. Ontstaat zo een nieuwe klassenverdeling in de samenleving, met de Immunen als Übermensch? Continue reading 77e FD Column: Met dreiging massale privacyclaims kan overheid bij Corona app geen misstap maken →

72e FD Column: Toekomstvisie Autoriteit Persoonsgegevens is nog lege huls zonder slagkracht en gezag

Leave a comment

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 14 november 2019. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

‘In de beperking toont zich pas de meester’. Misschien wel geïnspireerd door deze beroemde strofe van de Duitse schrijver, staatsman en homo universalis Johann Wolfgang von Goethe, publiceerde privacytoezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) maandag voor het eerst een meerjarenbeleid voor toezicht op onze datasamenleving. Titel van deze strategie: ‘Focus AP 2020-2023’.

Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad

 

Naarmate onze samenleving steeds sneller dataficeert, daagt de privacywet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) de structureel onderbezette waakhond AP uit om zo’n beetje alles en iedereen overal en altijd in de gaten te houden. Met haar lezenswaardige strategie en zelfopgelegde focus op ‘datahandel, digitale overheid en artificiële intelligentie & algoritmes’ beperkt de AP zich tot de kern en toont zij een glimp van meesterschap in wording.

Toch heeft de AP de grootste uitdaging nog voor de boeg. Al sinds 1 januari 2016 kan de AP hoge boetes opleggen voor privacyschendingen. Ook is de strenge privacywet AVG sinds 25 mei 2018 in werking. Maar waar andere datawaakhonden in Europa na decennia van doormodderen eindelijk voldoende budget krijgen en stevig doorbijten, houdt de overheid hier de hand ferm op de knip en moet de AP haar tanden nog laten zien. Bovendien weifelt en wankelt de AP inhoudelijk op cruciale thema’s en lijkt zij onwenselijk geobsedeerd door toestemming als de ‘gouden grondslag’ voor dataverwerkingen. Zonder slagkracht en gezag dreigt de lovenswaardige strategie van de AP alsnog te stranden in goede bedoelingen. Continue reading 72e FD Column: Toekomstvisie Autoriteit Persoonsgegevens is nog lege huls zonder slagkracht en gezag →

68th FD Column: Dutch courts pave the way for sweeping mass claims following privacy violations [translation]

Leave a comment

By popular demand, here is a quick and dirty translation of my column in the Dutch Financial Times of 25 July 2019. Follow this link for other columns (in Dutch).

What does a simple privacy breach actually cost? This straightforward question has been the subject of heated academic debate for decades. Recently, a Dutch district court gave the municipal authority of Deventer a short and effective answer: EUR 500,- plus legal costs.

The municipal authority of Deventer is probably able to pay up. However, governments and companies who process personal data of millions of people feel the heat. The stringent EU General Data Protection Regulation (GDPR), particularly in combination with the renewed Dutch Class Action (Final Settlement) Act and an international court procedure created in The Netherlands, create fertile ground in the Lower Countries for mass claims litigation lodged by international interest groups. Such collectives are now able to credibly claim EUR 500 per affected person for a simple privacy breach. Multiply that, or even EUR 50, with millions of end users, and the funk may soon hit the fan for large organisations that violate privacy laws on a large scale.

Enforcement actions by understaffed Data Protection Authorities (DPAs) have been few and far between in Europe for the past twenty years. However, funding is increasing for DPAs, as is their authority to issue fines that may even amount up to 4% of global annual turnover of a company. Especially the combination of such enforcement actions and mass claims litigation will become a game changer for privacy protections in Europe, and will force large companies and governments to handle our data in line with applicable laws, the GDPR in particular.

Visual: Max Kisman for Het Financieele Dagblad

Continue reading 68th FD Column: Dutch courts pave the way for sweeping mass claims following privacy violations [translation] →

71e FD Column: Parlementaire democratie grote verliezer door onmacht EU om online privacy te reguleren

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 17 oktober 2019. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Iedereen realiseert zich inmiddels dat tientallen bedrijven over je schouder meekijken bij iedere klik of swipe op het wereldwijde web. Geraffineerde volgtechnieken, zoals ‘cookies’, ‘browser fingerprints’ en ‘tracking pixels’, vormen het technische fundament een online advertentiemarkt van ruim $300 mrd, $500 mrd in 2023.

De gemiddelde consument denkt dat de veelbesproken, strenge en algemene Europese privacywet AVG beschermt tegen zulke online volgpraktijken. Maar eigenlijk reguleert vooral de onbekendere specialistische E-Privacy Richtlijn, aangenomen in 2002 en voor het laatst herzien in 2009, de bescherming van privacy en het communicatiegeheim bij bellen en internetten. De Europese Commissie poogde begin 2017 de tien jaar oude regels bij de tijd te krijgen, maar tot op heden heeft de EU geen noemenswaardige stap verder gezet.

Illustratie: Hein de Kort voor het Het Financieele Dagblad

 

De realiteit haalt Brussel intussen in. Niet alleen ontwikkelt de industrie eigen spelregels voor online volgen, die uiteraard net iets gunstiger uitpakken voor de industrie. De afgelopen maanden dienden activisten op hun beurt klachten in bij datatoezichthouders en rechters over die online volgpraktijken. Een paar weken terug vulde de hoogste Europese rechters cruciale normen over E-Privacy alvast in voor de pat gestelde politici. En een paar dagen terug introduceerde het Finse voorzitterschap van de Europese Raad opnieuw een E-Privacy voorstel, maar de verwachting is dat ook deze poging de eindstreep niet zal halen. Iedereen blijft achter met rechtsonzekerheid en per land verschillende normen en beschermingsniveaus. Daarnaast is de Europese parlementaire democratie de grote verliezer. Continue reading 71e FD Column: Parlementaire democratie grote verliezer door onmacht EU om online privacy te reguleren →

68e FD Column: Met toekenning hoge schadevergoeding geeft rechter startschot voor massaclaims privacy

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 25 juli 2019. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Wat kost een basale privacyschending? Deze simpele vraag is al decennialang onderwerp van hevig academisch debat. Recent gaf een rechter ineens een kort en krachtig antwoord aan de gemeente Deventer: €500, plus proceskosten. Voor Deventer allicht betaalbaar, maar datagulzige overheden en bedrijven die persoonsgegevens van miljoenen burgers of consumenten verwerken, zijn gewaarschuwd. Zeker nu de strenge privacywet AVG en de vernieuwde Wet collectieve afwikkeling massaschade (WCAM) juist in Nederland een vruchtbare bodem creëren voor massaclaims door stichtingen, die nu €500 per getroffen persoon kunnen claimen voor een basale privacyschending. Handhaving van privacywetten door onderbezette datatoezichthouders is de afgelopen twintig jaar overal in Europa achtergebleven. Maar de combinatie van zulk toezicht met civiele massaclaims, lijkt de komende jaren meer kans te maken dataslurpers te dwingen zorgvuldiger met onze data om te gaan.

 

Illustratie: Max Kisman voor Het Financieele Dagblad

Continue reading 68e FD Column: Met toekenning hoge schadevergoeding geeft rechter startschot voor massaclaims privacy →

58e FD Column: Evaluatie inlichtingenwet spionnenwaakhond is even zorgwekkend als voorspelbaar

Leave a comment

Deze column staat in Het Financieele Dagblad van 13 december 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Niemand benijdt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken (D66) om haar hoofdpijndossier, de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv). De Wiv is controversieel vanaf het eerste parlementaire debat in 2016. D66 stemde tegen de Wiv in de Eerste Kamer in 2017, maar kreeg het misbaksel alsnog bij de formatie in de maag gesplitst. Ollongren en haar partij kregen de ondankbare opdracht van de coalitiepartners de Wiv met een paar halfbakken ‘waarborgen’ door het laatste raadgevende referendum in de parlementaire geschiedenis te loodsen. Ondanks de historische tegenstem in maart jl., moest Ollongren onder grote politieke druk de wet, met nog een paar waarborgen meer, alsnog doordrukken.

Illustratie: Hein de Kort voor het FD.

 

Vorige week evalueerde de toezichthouder op de inlichtingendiensten, de CTIVD, dat al die waarborgen in de praktijk niets voorstellen. Hoe blijft de minister nog geloofwaardig als zij binnenkort de Kamer zal moeten overtuigen dat alles, ooit, echt, goed komt met de Wiv? Met nog meer waarborgen? Voor de ogen van de kiezers voltrekt zich een tragikomisch politiek schouwspel waarin onze privacy structureel wordt geschonden door een wet die wij zelf afserveerden. Continue reading 58e FD Column: Evaluatie inlichtingenwet spionnenwaakhond is even zorgwekkend als voorspelbaar →

52e FD Column: Eerste Snowden-uitspraak van Europees Hof helpt tegenstanders Nederlandse sleepwet nauwelijks

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 20 september 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

‘Klokkenluider Snowden heeft gelijk gekregen van de Europese rechter’. De internationale pers pakte vorige week eensgezind uit over de allereerste uitspraak van het Europees Hof van de Rechten van de Mens op basis van de Snowden-onthullingen, die vijf jaar geleden maandenlang het wereldwijde nieuws domineerden. Het Hof oordeelde op 13 september jl. dat de Britse wetgeving, waarop een aantal door Snowden onthulde spionageprogramma’s zijn gebaseerd, de toets van privacy en vrije meningsuiting niet doorstaat.

Illustratie: Hein de Kort

 

Ook al lieten alle Nederlandse kwaliteitsmedia het nieuws links liggen, vormt de uitspraak de graadmeter voor de Nederlandse Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2017. Deze wet is in de volksmond bekend geraakt als de ‘sleepwet’, die het Kabinet ondanks de negatieve uitslag van het referendum toch invoerde onder toezegging van een aantal slappe waarborgen, waar de Tweede Kamer binnenkort over debatteert. Toch vertellen de internationale koppen slechts de helft van het verhaal. Ondanks het verbod van de Britse sleepwet, toont de uitspraak namelijk de beperkte macht van het Hof om spionagedriften van natiestaten binnen de perken te houden.

Continue reading 52e FD Column: Eerste Snowden-uitspraak van Europees Hof helpt tegenstanders Nederlandse sleepwet nauwelijks →

49e FD Column: Maatschappelijk belang onderbelicht in nieuwe Europese privacyregels

Leave a comment

Deze column stond in Het Financieele Dagblad van 14 juni 2018. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Met veel tamtam zijn op 25 mei strenge Europese privacyregels van kracht geworden. Las u niet over de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in de krant, dan stroomde uw inbox wel vol met smeekbedes om toestemming voor diensten waarvan u niet eens wist dat u daarop geabonneerd was.

Toch bieden de AVG en andere privacywetten nauwelijks antwoord op prangende digitale kwesties van vandaag en morgen, door vooral nadruk te leggen op transparantie en controle voor het individu. Die nadruk is historisch te verklaren, maar tegenwoordig vaak illusoir en leidt af van belangrijke vragen over de maatschappelijke impact van nieuwe technologieën als kunstmatige intelligentie. Hoog tijd voor een sterkere nadruk op de maatschappelijke waarde van privacy in recht en beleid.

Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad

Continue reading 49e FD Column: Maatschappelijk belang onderbelicht in nieuwe Europese privacyregels →

44e FD Column: Machtspositie Nederland belangrijke drijfveer voor controversiële internettap

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurde. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

33e FD Column: Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit

Leave a comment

Klik op het plaatje om de column uit de krant te lezen. De tekst staat ook hieronder omdat Hans daar altijd om zeurt. Volg deze link voor mijn eerdere FD columns.

Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit

Met de verkiezingen voor de deur en opgeschrikt door de wereldwijde populismegolf besteden politieke partijen, media en burgers ineens veel aandacht aan grondrechten als privacy en antidiscriminatie. Maar een diepere en nog belangrijkere kwestie komt nauwelijks aan bod in programma’s, debatten en in de media. In Nederland mogen rechters wetten van het parlement niet toetsen aan de Grondwet.

Dat betekent in feite dat Nederlandse politici geen tegenspraak hoeven dulden van rechters bij het maken van wetten, juist nu de Nederlandse Orde van Advocaten op 14 februari concludeerde dat 40% van de verkiezingsprogramma’s ‘regelrecht in strijd zijn met de rechtsstaat’. Een volgende parlement kan dit achterhaalde verbod met een tweederde meerderheid opheffen. In tijden van populisme, discriminatie en machtspotentaten zou constitutionele toetsing als fundamentele veiligheidsklep voor onze grondrechten een centraal verkiezingsthema moeten zijn. Continue reading 33e FD Column: Toetsing van wetten aan de Grondwet is juist nu noodzakelijker dan ooit →

Interview in De Correspondent: ‘Waarom het de goede kant opgaat met de privacy van de Europese burger’

Leave a comment

On 25 January, the wonderful Dutch online magazine ‘De Correspondent’ published a long interview on my book ‘Securing Private Communications’. The interview digs in deep on several fundamental changes in the governance of the European Union with the (from  a constitutional perspective) recent adoption of the EU Charter of Fundamental Rights and wider mandate of the EU Court of Justice. Even if politics are turbulent these days, I believe the EU is becoming a more complete Union, that is (finally) constitutionally designed to protect the privacy and cybersecurity of EU citizens. A strong judiciary is badly needed in times of populism. Read the entire interview, alas only in Dutch, here.